Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý hô hấp phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong giai đoạn thời tiết thay đổi. Nhiều bậc cha mẹ thường cảm thấy lo lắng vì dù đã chăm sóc và điều trị cho con theo đúng hướng dẫn, tình trạng bệnh vẫn thường xuyên tái phát, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sinh hoạt của bé. Vậy tại sao viêm mũi dị ứng ở trẻ nhỏ lại khó điều trị dứt điểm? Hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân chính dưới đây:
Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện, đặc biệt là ở giai đoạn từ 0-6 tuổi. Đây là độ tuổi mà cơ thể bé vẫn đang trong quá trình phát triển và học cách nhận diện, chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Khi tiếp xúc với các yếu tố dị nguyên như bụi, phấn hoa, lông động vật, hoặc thời tiết thay đổi đột ngột, cơ thể của trẻ dễ phản ứng quá mức, dẫn đến tình trạng dị ứng. Chính vì vậy, ngay cả khi đã điều trị khỏi, viêm mũi dị ứng vẫn có nguy cơ tái phát cao khi hệ miễn dịch chưa đủ mạnh để ngăn chặn hoàn toàn các tác nhân gây bệnh.
Trẻ nhỏ thường có niêm mạc mũi mỏng và nhạy cảm hơn so với người lớn. Điều này khiến cho các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn, hay hóa chất dễ dàng xâm nhập và gây kích ứng niêm mạc mũi của bé. Hơn nữa, chỉ cần một thay đổi nhỏ trong môi trường như không khí khô, nhiệt độ thay đổi đột ngột, hoặc tiếp xúc với mùi hương mạnh cũng có thể kích hoạt phản ứng dị ứng. Do đó, việc phòng ngừa và bảo vệ niêm mạc mũi là yếu tố rất quan trọng trong quá trình điều trị viêm mũi dị ứng cho trẻ.
Một nguyên nhân khiến viêm mũi dị ứng khó điều trị dứt điểm ở trẻ nhỏ là do các yếu tố môi trường xung quanh không dễ kiểm soát. Ví dụ, ô nhiễm không khí, sự thay đổi về nhiệt độ, độ ẩm hay sự xuất hiện thường xuyên của các tác nhân dị ứng như bụi mịn, phấn hoa, nấm mốc, và lông động vật đều là những yếu tố mà cha mẹ khó có thể loại bỏ hoàn toàn. Ngay cả khi trẻ ở trong nhà, nếu môi trường không được vệ sinh sạch sẽ và không khí trong lành, nguy cơ tái phát viêm mũi dị ứng vẫn rất cao.
Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng cũng ảnh hưởng lớn đến việc điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ nhỏ. Trẻ có chế độ ăn uống thiếu cân bằng, không được bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết sẽ có sức đề kháng yếu, từ đó làm gia tăng khả năng bị dị ứng. Ngoài ra, thói quen sinh hoạt như tiếp xúc nhiều với khói thuốc, hóa chất cũng làm cho tình trạng viêm mũi dị ứng khó kiểm soát hơn.
Nếu trong gia đình có người thân (bố mẹ, ông bà) mắc các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen suyễn, hoặc chàm, trẻ sẽ có nguy cơ cao hơn mắc viêm mũi dị ứng do yếu tố di truyền. Những trẻ có cơ địa dị ứng thường nhạy cảm hơn với các tác nhân bên ngoài và rất dễ bị viêm mũi dị ứng kéo dài. Đặc biệt, với những bé có tiền sử mắc các bệnh lý dị ứng từ nhỏ, việc điều trị thường chỉ giúp kiểm soát triệu chứng tạm thời, khó dứt điểm hoàn toàn.
Một số cha mẹ có xu hướng ngừng điều trị ngay khi thấy các triệu chứng thuyên giảm, dẫn đến tình trạng bệnh chưa được điều trị triệt để. Hơn nữa, việc lạm dụng các loại thuốc nhỏ mũi, thuốc xịt chứa corticoid mà không có chỉ định từ bác sĩ có thể gây tác dụng phụ và làm bệnh trở nên nặng hơn. Điều này khiến quá trình điều trị viêm mũi dị ứng kéo dài và khó dứt điểm hơn.
Viêm mũi dị ứng là bệnh lý mãn tính và cần thời gian dài để kiểm soát. Nhiều bậc cha mẹ mong muốn điều trị nhanh chóng, sử dụng nhiều biện pháp cùng lúc mà không kiên trì theo dõi và duy trì các biện pháp phòng ngừa sau điều trị. Sự thiếu kiên nhẫn này khiến việc điều trị không mang lại kết quả như mong muốn, dễ dẫn đến bệnh tái phát.
Giữ gìn vệ sinh môi trường sống: Thường xuyên lau dọn nhà cửa, sử dụng máy lọc không khí, và tránh cho bé tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, lông động vật.
Bảo vệ mũi bé mỗi ngày: Vệ sinh mũi thường xuyên bằng nước muối sinh lý và sử dụng các sản phẩm xịt mũi an toàn để làm sạch và bảo vệ niêm mạc mũi.
Duy trì chế độ ăn uống cân bằng: Bổ sung đầy đủ các loại vitamin, khoáng chất như vitamin C, D, kẽm để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ: Khi điều trị, cần theo dõi tình trạng sức khỏe của bé và kiên nhẫn thực hiện theo chỉ định của bác sĩ để hạn chế nguy cơ tái phát.
Viêm mũi dị ứng ở trẻ nhỏ tuy không nguy hiểm nhưng lại dễ tái phát và kéo dài nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Hiểu rõ các nguyên nhân trên sẽ giúp cha mẹ có biện pháp phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe hô hấp cho bé một cách hiệu quả nhất!