Virus hợp bào hô hấp (RSV - Respiratory Syncytial Virus) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. RSV có thể dẫn đến nhiều bệnh lý hô hấp từ nhẹ đến nặng, bao gồm cảm lạnh, viêm phổi, và viêm tiểu phế quản. Điều quan trọng là các bậc phụ huynh cần nắm bắt được các dấu hiệu nhận biết sớm để có thể đưa con đi khám và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về 5 dấu hiệu phổ biến giúp nhận biết trẻ có thể bị nhiễm virus RSV.
Một trong những dấu hiệu đầu tiên và dễ nhận biết khi trẻ bị nhiễm virus RSV là ho kéo dài. Khi virus tấn công vào hệ thống hô hấp, nó gây ra sự kích ứng và viêm nhiễm, khiến trẻ ho nhiều, có thể ho dai dẳng trong nhiều ngày. Ho do RSV thường là ho khan, không có đờm, nhưng trong một số trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể ho kèm theo đờm đặc hoặc dịch nhầy.
Trẻ cũng có thể bị khó thở hoặc thở khò khè. Đây là dấu hiệu nguy hiểm hơn và cần được lưu ý. Khó thở xảy ra khi đường hô hấp bị tắc nghẽn do sự viêm nhiễm hoặc dịch nhầy tích tụ. Bạn có thể nhận thấy trẻ thở gấp, thở hổn hển, hoặc phải sử dụng nhiều sức để thở. Khi quan sát kỹ, có thể thấy lồng ngực của trẻ bị rút sâu khi hít thở. Điều này cho thấy trẻ đang gặp khó khăn trong việc thở và cần được đưa đi khám ngay.
Sổ mũi, nghẹt mũi và hắt hơi là những triệu chứng điển hình khi trẻ nhiễm virus RSV. Những triệu chứng này thường xuất hiện từ 2 đến 8 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Sổ mũi ban đầu có thể trong suốt và loãng, nhưng sau vài ngày có thể chuyển sang đặc hơn và có màu vàng hoặc xanh.
Trẻ cũng có thể bị nghẹt mũi, khiến việc thở qua mũi trở nên khó khăn hơn. Đặc biệt đối với trẻ sơ sinh, nghẹt mũi có thể khiến trẻ quấy khóc nhiều hơn và gặp khó khăn khi bú mẹ hoặc uống sữa bình, do trẻ không thể thở thoải mái qua mũi khi bú.
Ngoài ra, hắt hơi cũng là một dấu hiệu phổ biến khác của nhiễm RSV. Tuy hắt hơi không phải là triệu chứng nặng, nhưng khi kết hợp với các triệu chứng khác, đây có thể là dấu hiệu trẻ đã bị nhiễm virus này.
Sốt là một trong những dấu hiệu cho thấy cơ thể của trẻ đang phản ứng với virus hoặc vi khuẩn xâm nhập. Sốt do RSV có thể dao động từ nhẹ đến cao, tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng và sức đề kháng của từng trẻ. Trẻ có thể bị sốt nhẹ dưới 38°C, nhưng cũng có trường hợp trẻ bị sốt cao lên đến 39°C hoặc hơn.
Sốt do RSV thường kéo dài từ 1 đến 3 ngày, nhưng nếu trẻ sốt cao liên tục và không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản – các biến chứng thường gặp của RSV. Khi trẻ có dấu hiệu sốt cao, phụ huynh cần theo dõi nhiệt độ cơ thể và đưa trẻ đến bác sĩ nếu tình trạng không cải thiện.
Trẻ nhỏ bị nhiễm virus RSV thường trở nên khó chịu, quấy khóc và mệt mỏi hơn bình thường. Nhiễm trùng đường hô hấp do RSV khiến trẻ cảm thấy khó chịu trong người, mất ngủ, và không muốn ăn uống. Trẻ có thể quấy khóc nhiều, đặc biệt vào ban đêm khi đường thở bị nghẹt do dịch nhầy hoặc do cơn ho kéo dài.
Ngoài ra, khi bị nhiễm RSV, trẻ có thể mệt mỏi, không còn năng động như thường ngày. Trẻ có xu hướng ngủ nhiều hơn hoặc ngược lại, khó ngủ vì cảm thấy khó chịu. Đây là những biểu hiện của cơ thể đang chống lại sự xâm nhập của virus, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc trở nên nặng hơn, phụ huynh cần tìm sự trợ giúp y tế.
Một dấu hiệu nguy hiểm mà các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý là môi hoặc da tái xanh. Đây là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp khó khăn nghiêm trọng trong việc thở và cơ thể không nhận đủ oxy. Khi trẻ bị nhiễm RSV nặng, viêm nhiễm có thể lan rộng đến phổi, gây cản trở lưu thông không khí, dẫn đến thiếu oxy.
Da tái xanh thường xuất hiện rõ nhất ở khu vực môi, đầu ngón tay hoặc xung quanh mắt. Nếu nhận thấy trẻ có dấu hiệu này, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức, vì đây có thể là biểu hiện của tình trạng suy hô hấp, một biến chứng nguy hiểm của nhiễm RSV.
RSV có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, trẻ sinh non, hoặc trẻ có hệ miễn dịch yếu. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay:
Khó thở, thở nhanh hoặc thở khò khè rõ rệt.
Sốt cao không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt.
Môi hoặc da tái xanh.
Trẻ quấy khóc không ngừng hoặc ngủ li bì, không phản ứng.
Trẻ bỏ bú hoặc không thể ăn uống trong nhiều giờ.
Hiện nay, chưa có vắc xin phòng ngừa RSV, nhưng các biện pháp sau có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm cho trẻ:
Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên cho cả trẻ và người lớn khi tiếp xúc với trẻ, đặc biệt là trước khi cho trẻ ăn.
Tránh tiếp xúc với người bệnh: Tránh để trẻ tiếp xúc với người bị cảm lạnh hoặc có triệu chứng bệnh hô hấp.
Vệ sinh đồ chơi và vật dụng cá nhân: Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ các vật dụng trẻ hay tiếp xúc như đồ chơi, bình sữa, chăn gối.
Hạn chế tiếp xúc nơi đông người: Trong mùa đông – xuân, khi virus RSV lan truyền mạnh, hạn chế cho trẻ đến những nơi đông người, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Virus RSV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ, và nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh là rất quan trọng để có biện pháp điều trị kịp thời. Ho, khó thở, sổ mũi, sốt, mệt mỏi và da tái xanh là những dấu hiệu cảnh báo mà phụ huynh cần lưu ý. Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu nghiêm trọng có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp hoặc viêm phổi. Quan trọng hơn, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm RSV trong mùa đông – xuân, khi bệnh này phổ biến nhất.