Mách mẹ cách giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh

Nôn trớ là triệu chứng rất thường gặp ở bé sơ sinh, có biểu hiện là thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi trào ra miệng. Nôn trớ nhiều có thể khiến bé biếng ăn, từ đó dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm như suy dinh dưỡng. Đối với những mẹ bỉm sữa, con nôn trớ có thể là một trong những điều ám ảnh nhất vì nó khiến mẹ phải vất vả thay quần áo, cho con ăn lại, có khi còn gây nguy hiểm về đường thở cho bé. Bà viết sau đây sẽ giúp các mẹ biết thêm về cách giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh

                                                           Nôn trớ ở trẻ. 

Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh

Hầu hết các bé sơ sinh thường bị nôn trớ, nhất là ở những tuần đầu sau sinh, những khi bé vừa ăn no hoặc vặn người. Hiện tượng nôn trớ thường tự hết sau mỗi 6-24 tiếng mà không cần được điều trị đặc biệt. Thế nên chỉ cần bé khỏe mạnh và tiếp tục tăng cân, mẹ không cần phải quá lo lắng. Tuy nhiên, nôn trớ cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó. Vậy nên nếu bé nôn trớ kèm theo những dấu hiệu này, mẹ cần ngay lập tức đưa bé đến bệnh viện để được thăm khám:

- Bé bị đau bụng quằn quại

- Bụng bé chướng to

- Bé nôn trớ xong lại rơi vào trạng thái lơ mơ hay bị kích thích tinh thần

- Bé có hiện tượng co giật 

- Chứng nôn trớ liên tục xảy ra và kéo dài trên 24 tiếng

- Cơ thể bé có dấu hiệu bị mất nước như khô miệng, ít nước mắt, ít đi tiểu (số lần đi tiểu < 6 lần/ngày)

- Trong bãi nôn trớ của bé thường xuất hiện máu hay màu xanh-vàng.  

Nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh

Có 2 nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh:

- Nôn trớ sinh lý:

Bé nôn trớ do dạ dày của bé nằm ngang, hệ tiêu hóa của bé còn chưa hoàn thiện, cơ thắt tâm vị yếu. Bé sẽ tự động hết nôn trớ sinh lý khi được 12-18 tháng tuổi. Bé cũng có thể bị nôn trớ do rối loạn tiêu hóa, ho, khóc quấy kéo dài. Thực tế, nguyên nhân lớn khiến bé bị nôn trớ là do chế độ chăm sóc chưa đúng cách như: mùi vị các loại thức ăn không thích hợp, bé bị ép ăn nên sợ ăn, khi ăn có phản xạ nôn, bé ăn phải những thức ăn gây đầy hơi, chướng bụng, cách cho trẻ ăn hoặc bú không đúng.

- Nôn trớ bệnh lý:

Xảy ra khi bé gặp bất thường như tắc ruột, xoắn ruột, teo ruột, hẹp phì đại môn vị và nhiều bệnh lý, viêm nhiễm đường tiêu hóa, đường hô hấp. Lúc này, bé thường nôn trớ kèm theo bụng chướng, đau bụng quằn quại, nôn và co giật, xuất hiện máu khi nôn trớ, mẹ cần cho bé khám bác sĩ để được khám và điều trị.

Triệu chứng nôn trớ ở trẻ nhỏ có nguy hiểm không?

Nhiều bố mẹ cho rằng nôn trớ là hiện tượng thường gặp và sẽ tự động biến mất khi bé lớn lên có tâm lý chủ quan. Tuy nhiên, mẹ phải hiểu rằng nhiều khi nôn trớ là một trong những dấu hiệu bệnh lý chẳng hạn như dị tật ở đường tiêu hóa, hẹp tá tràng, hẹp thực quản như đã nói ở trên. Nếu bé đang bú bình thường bỗng nhiên ói, khóc thét lên, ưỡn bụng, bụng có dấu hiệu phồng lên, có thể bé đã bị tắc ruột hay lồng ruột cần được cấp cứu càng nhanh càng tốt. 

                                       Nôn trớ thường khiến bé mệt mỏi, quấy khóc.

Với những bé sơ sinh thường bị trớ và giật mình trong lúc ngủ hay mỗi lúc vặn mình, mẹ nên xem lại thực đơn dinh dưỡng cho bé, hoặc khẩu phần ăn hàng ngày của mình vì đây là một dấu hiệu cho thấy bé đang bị thiếu canxi.

Thậm chí, kể cả khi bé nôn trớ không phải vì bệnh lý, việc nôn trớ cũng dễ đem đến sự mệt mỏi cho bé. Sau mỗi lần nôn trớ, bé lại quấy khóc, chán ăn và lười ăn, lâu dài sẽ dẫn đến chứng biếng ăn. Sự thiếu hụt các dưỡng chất vì nôn trớ cũng sẽ dễ làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí não của bé ngay trong giai đoạn vàng, đáng lẽ phải được bổ sung đủ chất. 

Cách xử trí khi bé bị nôn trớ

Khi bị nôn trớ, bé sẽ bị mất nước nên mẹ cần giúp bé bổ sung lại lượng chất lỏng này. Dưới đây là những điều mẹ nên làm khi bé bị nôn trớ. 

- Khi bé nôn, mẹ nên đỡ bé ngồi dậy để tránh chất nôn sẽ tràn vào khí quản, làm bé bị sặc rất nguy hiểm. Sau khi bé nôn xong, mẹ hãy làm sạch cho bé theo thứ tự miệng trước, họng và mũi sau. Mẹ có thể thấm hết chất nôn trớ trong miệng của trẻ bằng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay. Làm sạch xong, mẹ nhớ vỗ nhẹ lưng bé để trấn an vì chắc chắn bé nôn xong sẽ rất sợ hãi.

- Mẹ nên chờ cho bé bớt nôn trớ, hãy cho uống một lượng nhỏ nước chín hoặc dung dịch oresol, bé bị mất nước nhiều nên sẽ khát, khi đưa nước bé sẽ có khuynh hướng uống nhiều, dễ bị nôn thốc nôn tháo, do đó nên cho uống bằng muỗng nhỏ hoặc từng ngụm một. 

- Nếu bé đã ngừng nôn trớ, mẹ hãy cho bé uống một lượng nhỏ nước lọc hoặc nước điện giải sau mỗi 30-60 phút.

- Trường hợp bé tiếp tục trớ, mẹ hãy cho bé uống luân phiên 50ml nước oresol /50ml nước lọc sau mỗi nửa giờ. Sau đó, khi bé ngừng nôn trớ, mẹ hãy cho bé bú với số lượng tăng dần từ 80-100ml sau mỗi 3-4 giờ.  

- Sau 12-24 giờ mà bé không còn nôn, mẹ có thể cho bé ăn uống như bình thường bắt đầu từ những món ăn dễ tiêu hóa như sữa chua, ngũ cốc nhưng vẫn phải đảm bảo cho bé uống nhiều nước, mẹ nhé.

- Giấc ngủ cũng sẽ giúp bé hồi phục, thoải mái hơn nên mẹ hãy cố gắng dỗ bé ngủ.

- Lưu ý rằng mẹ không nên tự ý cho bé dùng bất cứ loại thuốc chống nôn trớ nào khi không được sự chỉ định của bác sĩ

Các mẹo làm giảm nôn trớ cho trẻ sơ sinh 

Dưới đây là một số cách làm giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh các mẹ cùng tham khảo 

- Cho bé bú đúng cách: 

+) Khi cho bé bú, vì lượng sữa trong dạ dày còn ít khi mới bắt đầu bú nên mẹ hãy cho bé bú bên trái trước sau đó mới chuyển bé sang bú bên phải vì dạ dày bé đã nhiều sữa, bé cần nằm nghiêng trái. Với cách cho bú này, sữa sẽ dễ dàng xuống và lưu dữ trong dạ dày bé mà không trào ngược ra ngoài. Nếu cho bé bú bình, mẹ luôn giữ để đầu vú luôn đầy sữa, tránh để bình sữa nằm nghiêng.

+) Nếu bé khóc khi đang bú, mẹ nên ngừng ngay vì nếu bú lúc này, bé có thể nuốt nhiều hơi, gây căng dạ dày nên dễ trào ngược. Bố mẹ cũng nên lưu ý không chọc bé cười nhiều vì như thế cũng khiến bé trớ sữa ra ngoài. 

+) Bên cạnh đó, mẹ cũng không nên cho bé bú quá nhiều, dạ dày căng lên sẽ khiến bé dễ nôn trớ. Mẹ có thể chia thành nhiều bữa và không ép bé. Các cữ ăn hay bú cần cách nhau từ 2-4 giờ. Nếu đang tập cho bé ăn dặm một món mới, mẹ nên bắt đầu với số lượng thật ít sau đó mới tăng dần để thử sự thích ứng của bé. 

- Nới lỏng quần áo:

Mặc quần áo chật hay bị quấn tã, bỉm quá chật cũng là nguyên nhân khiến bé nôn trớ vì thành bụng và dạ dày bị chèn ép, dễ dồn nén. Vì vậy, mẹ nên cho bé mặc càng thoáng càng tốt và nên nới lỏng hơn khu vực quanh bụng khi cho bé ăn hay bú.

- Giữ tư thế đúng khi cho bé bú hoặc ăn

Khi bú hay ăn xong, bé cần được bế cao đầu trong 15-20 phút và vỗ lưng cho ợ hơi, rồi mới nằm nghiêng bên trái trên gối hơi cao. Mẹ nhớ vỗ lưng bé cho tới khi có tiếng ợ lớn nhé. Đây là cách đẩy không khí trong dạ dày ra ngoài để tránh nôn trớ mạnh.

Mẹ cũng nhớ không bao giờ để bé bú hoặc ăn trong tư thế nằm nhé. Thay vào đó, bé nên được bú trong tư thế cao đầu. Sau khi bé ăn hoặc bú, mẹ cũng không được nâng bé lên xuống, thay đổi tư thế bé đột ngột hay khiến bé cười lớn nhé.

- Khắc phục nguyên nhân về dinh dưỡng

                                 Đừng để bé ăn quá no để tránh cho bé bị nôn trớ, mẹ nhé.

Nếu bé bị nôn trớ do chế độ dinh dưỡng sai cách, mẹ cần chú ý không ép bé ăn vì sẽ làm bé sợ hãi và nôn trớ nhiều hơn, hãy tạo cảm hứng để giúp bé cảm thấy vui vẻ khi ăn. Mẹ chỉ nên cho bé ăn vừa đủ, không để bé ăn quá no. Nhớ rằng khi đưa thức ăn vào miệng của bé, mẹ cần tránh để muỗng ăn ở lâu trong miệng của bé vì như thế sẽ tạo phản xạ nôn. Hãy chú ý mỗi khi cho bé ăn thử thức ăn mới, mẹ cần tập cho bé dần dần để bé dễ thích nghi đồng thời chỉ nên cho bé thử từng chút một để xác định đó có phải là thức ăn khiến bé dị ứng và nôn trớ hay không. 

Hy vọng những mẹo làm giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh trên đây sẽ giúp mẹ yên tâm hơn khi cho bé bú. Chúc các mẹ thành công để bé không còn mệt mỏi khó chịu vì các cơn nôn trớ nữa nhé.

Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết!